Quy định tài sản ảo ở Hồng Kông: Từ khu vực xám OTC đến quản lý toàn diện

Trong những năm gần đây, việc quản lý tài sản ảo tại Hồng Kông đã trải qua những biến đổi lớn, dần dần đưa giao dịch ngoài sàn (OTC) vốn nằm trong khu vực không có sự quản lý vào phạm vi quản lý. Quá trình này có thể được chia thành ba giai đoạn, phản ánh sự quan tâm ngày càng tăng của các cơ quan quản lý đối với thị trường tài sản ảo.

Giai đoạn đầu tiên: Giám sát nền tảng giao dịch bước đầu được triển khai

Vào tháng 6 năm 2023, Hồng Kông bắt đầu thực hiện chế độ cấp phép cho các nền tảng giao dịch tài sản ảo (VATP). Chế độ này chủ yếu nhắm đến các nền tảng cung cấp cơ sở giao dịch điện tử và tiếp xúc với tài sản của khách hàng, do Ủy ban Chứng khoán chịu trách nhiệm giám sát. Tuy nhiên, phạm vi giám sát trong giai đoạn này không bao gồm các cửa hàng tiền tệ, quầy và cảnh OTC như ATM, dẫn đến khoảng trống trong việc quản lý.

Giai đoạn thứ hai: Kinh doanh OTC được đưa vào tầm nhìn quản lý

Vào đầu năm 2024, chính phủ Hồng Kông đã đề xuất hệ thống cấp phép cho dịch vụ giao dịch ngoài sàn liên quan đến tài sản ảo. Biện pháp này lần đầu tiên đưa OTC thực thể vào phạm vi quản lý, yêu cầu tất cả các tổ chức hoạt động giao dịch tài sản ảo tại Hồng Kông phải có giấy phép. Hệ thống này do Hải quan Hồng Kông thực hiện, bao gồm các giao dịch đổi và chuyển tiền giữa tiền pháp định và các loại tiền điện tử phổ biến.

Giai đoạn 3: Xây dựng khuôn khổ quản lý toàn diện

Vào tháng 6 năm 2025, chính phủ Hồng Kông đã công bố đề xuất lập pháp "Quy định về dịch vụ giao dịch tài sản ảo" toàn diện hơn. Đề xuất này đã mở rộng đáng kể phạm vi quản lý, không chỉ bao gồm giao dịch OTC mà còn bao gồm các giao dịch lớn, môi giới, thanh toán và quản lý tài sản. Trách nhiệm quản lý được phân bổ lại, Ủy ban Chứng khoán chịu trách nhiệm cấp phép, Ngân hàng Trung ương chịu trách nhiệm giám sát các hoạt động liên quan đến ngân hàng và công cụ thanh toán có giá trị.

Giai đoạn này của đề xuất quy định nhấn mạnh nguyên tắc "cùng một loại hình doanh nghiệp, cùng một rủi ro, cùng một quy tắc", nhằm xây dựng một khung quy định thống nhất và toàn diện hơn. Đáng chú ý là, đề xuất này hiện vẫn đang ở giai đoạn tham vấn công chúng, các quy định chi tiết cuối cùng có thể sẽ được điều chỉnh trong quá trình lập pháp.

Các yếu tố thúc đẩy sự phát triển chính sách

Sự thay đổi trong chính sách quản lý tài sản ảo của Hồng Kông chủ yếu được thúc đẩy bởi ba yếu tố:

1. Sự gia tăng của các vụ án nghiêm trọng đã phơi bày khoảng trống trong quy định. Nhiều vụ án rửa tiền và lừa đảo liên quan đến OTC đã làm nổi bật sự thiếu sót của khung quy định hiện có, thúc đẩy các cơ quan quản lý thực hiện các biện pháp nghiêm ngặt hơn.

2. Áp lực quản lý quốc tế và tác động của tiêu chuẩn FATF. Để duy trì vị thế của Hồng Kông như một trung tâm tài chính quốc tế, các cơ quan quản lý phải đảm bảo rằng khung chống rửa tiền và chống tài trợ khủng bố của họ phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế.

3. Sự thúc đẩy của ý kiến công chúng. Chính phủ đã xem xét đầy đủ phản hồi từ nhiều phía khi xây dựng chính sách mới, đặc biệt là ý kiến về rủi ro giao dịch OTC và nhu cầu quản lý.

Triển vọng

Sự phát triển của quy định về tài sản ảo ở Hồng Kông phản ánh sự nhận thức ngày càng sâu sắc của các cơ quan quản lý về rủi ro thị trường. Từ việc chỉ tập trung vào các nền tảng giao dịch ban đầu, đến việc dần dần đưa OTC và các dịch vụ tài sản ảo khác vào phạm vi quản lý, Hồng Kông đang xây dựng một hệ thống quản lý toàn diện và có hệ thống hơn. Quá trình này không chỉ giúp giảm thiểu rủi ro thị trường mà còn đặt nền tảng cho sự phát triển lành mạnh của ngành tài sản ảo ở Hồng Kông.

Tuy nhiên, hình thức cuối cùng của khuôn khổ quy định vẫn còn phải được xác định. Khi các cuộc tham vấn cộng đồng diễn ra và quá trình lập pháp tiến triển, hệ thống quy định về tài sản ảo của Hồng Kông có thể còn trải qua những điều chỉnh và hoàn thiện thêm. Các bên tham gia trong ngành và nhà đầu tư nên theo dõi chặt chẽ sự phát triển của các chính sách liên quan để thích ứng với môi trường quy định đang thay đổi.