Cuộc cách mạng lưu trữ dữ liệu trong thời đại Web3: từ tập trung đến Phi tập trung

Với sự phát triển nhanh chóng của nền kinh tế dữ liệu, con người ngày càng tham gia sâu hơn vào các hoạt động lưu trữ dữ liệu khác nhau. Sự xuất hiện của thời đại Web3 đang thúc đẩy sự nâng cấp và chuyển đổi toàn diện trong lĩnh vực công nghệ, trong đó Phi tập trung lưu trữ như một cơ sở hạ tầng quan trọng, sẽ được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực như dữ liệu xã hội, video ngắn, phát trực tiếp và ô tô thông minh trong tương lai.

Trong kỷ nguyên Web3, dữ liệu trở thành tài sản cốt lõi, quyền sở hữu dữ liệu của người dùng là đặc điểm chính của nó. Để thu hút nhiều người dùng hơn vào hệ sinh thái Web3, việc đảm bảo an toàn cho dữ liệu và tài sản là điều cực kỳ quan trọng. Một lớp khả dụng dữ liệu độc lập sẽ đóng vai trò không thể thiếu trong quá trình này.

Từ lưu trữ truyền thống đến lưu trữ Phi tập trung

Các phương thức lưu trữ đám mây tập trung truyền thống đã không còn đáp ứng được nhu cầu thị trường hiện tại. Với việc nhận thức về an toàn thông tin cá nhân ngày càng tăng và các sự kiện rò rỉ dữ liệu xảy ra thường xuyên, những nhược điểm của lưu trữ tập trung ngày càng rõ ràng. Sự phát triển của Web3 đã thúc đẩy sự đa dạng hóa và tăng trưởng quy mô dữ liệu, khiến an ninh dữ liệu và bảo vệ quyền riêng tư trở nên quan trọng hơn.

Phi tập trung lưu trữ ra đời, trở thành một trong những cơ sở hạ tầng được chú ý nhất trong lĩnh vực Web3. Khác với lưu trữ đám mây truyền thống, lưu trữ phi tập trung áp dụng mô hình kinh tế chia sẻ, sử dụng các thiết bị lưu trữ biên để cung cấp dịch vụ. Dưới mô hình này, các dự án không thể kiểm soát dữ liệu của người dùng, điều này làm tăng đáng kể tính bảo mật của dữ liệu.

Phi tập trung lưu trữ phát triển

Hiện tại, các dự án lưu trữ Phi tập trung chủ yếu có hai mô hình: một là nhằm mục đích tạo khối, sử dụng lưu trữ để khai thác, nhưng có thể dẫn đến tốc độ sử dụng chậm; mô hình còn lại sử dụng các nút tập trung để xác thực, có nguy cơ xảy ra lỗi điểm đơn.

Các giải pháp lưu trữ mới nổi đã vượt qua những vấn đề này thông qua công nghệ đổi mới. Ví dụ, một số dự án áp dụng cơ chế phân tầng lưu trữ, nâng cao đáng kể tốc độ lưu trữ và tải xuống. Cũng có những dự án giới thiệu các nút xác thực được lựa chọn ngẫu nhiên, tránh vấn đề Phi tập trung, đồng thời đảm bảo tính an toàn. Một số đổi mới công nghệ, như công nghệ phục hồi dữ liệu cụ thể, đã nâng cao hơn nữa tính an toàn, độ tin cậy và khả năng sử dụng của lưu trữ.

Tầm quan trọng của lớp khả dụng dữ liệu

Tính khả dụng dữ liệu (DA) là đảm bảo rằng các nút nhẹ có thể xác minh tính khả dụng và độ chính xác của dữ liệu một cách hiệu quả mà không cần tham gia vào sự đồng thuận. Một lớp tính khả dụng dữ liệu độc lập hiệu quả ngăn chặn các lỗi điểm đơn, tối đa hóa bảo đảm an toàn dữ liệu.

Đối với các giải pháp mở rộng Layer2, như zkRollup, lớp khả dụng dữ liệu cũng đóng vai trò then chốt. Nó đảm bảo rằng trong các tình huống cực đoan, vẫn có thể khôi phục trạng thái mạng Layer2, tránh việc tài sản của người dùng bị khóa. Việc lưu trữ dữ liệu gốc trên một lớp khả dụng dữ liệu chuyên dụng, trong khi chỉ ghi lại gốc Merkle của phép toán dữ liệu trên lớp đồng thuận, là xu hướng thiết kế hợp lý và lâu dài hơn.

Sự phát triển của lớp khả dụng dữ liệu độc lập

Lớp khả dụng dữ liệu độc lập như một chuỗi công khai an toàn hơn so với ủy ban khả dụng được tạo thành từ con người. Nó nâng cao mức độ an toàn tổng thể thông qua các nút xác minh phi tập trung, nhà sản xuất khối và cơ chế đồng thuận.

Một số dự án áp dụng phương pháp sáng tạo để đạt được khả năng sẵn có của dữ liệu. Ví dụ, thông qua việc công bố dữ liệu giao dịch lên một chuỗi chính chuyên dụng, các xác minh viên ký vào Merkle Root của DA Attestation, sau đó gửi đến hợp đồng trên chuỗi chính Ethereum để xác minh và lưu trữ. Phương pháp này đã giảm đáng kể chi phí và nâng cao hiệu quả.

Một số dự án khác đang nỗ lực xây dựng mạng lưu trữ doanh nghiệp với dung lượng lớn và khả năng sử dụng cao. Chúng tận dụng công nghệ blockchain điểm đến điểm để thực hiện các thao tác lưu trữ nhiều đến nhiều không cần trung tâm dữ liệu. Thông qua hợp đồng thông minh kiểm soát việc tải lên dữ liệu, khớp nối các nút và các thao tác quan trọng khác, đảm bảo hệ thống hoạt động bình thường.

Triển vọng tương lai

Với sự tiến bộ không ngừng của công nghệ, Phi tập trung lưu trữ và lớp khả dụng dữ liệu sẽ tiếp tục tiến hóa. Trong tương lai, chúng ta có thể thấy nhiều giải pháp lưu trữ đổi mới hơn, không chỉ cung cấp độ an toàn và độ tin cậy cao hơn, mà còn hỗ trợ nhiều tình huống ứng dụng rộng rãi hơn. Những tiến bộ này sẽ cung cấp hỗ trợ mạnh mẽ cho sự phát triển của hệ sinh thái Web3, thúc đẩy nền kinh tế số phát triển theo hướng Phi tập trung, an toàn và hiệu quả hơn.